ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ

«Η παιδική δεξαμενή της λεωφόρου γεννά κινδύνους διά την Καλλιθέαν…»

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΟΣ «ΕΘΝΟΣ», ΣΤΙΣ 26 ΙΟΥΛΙΟΥ 1931

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ παλαιές προπολεμικές εφημερίδες, έχουμε διαπιστώσει ότι ήταν άπειρες οι φορές που είχε γίνει αναφορά σε γεγονότα που αφορούσαν την πόλη μας την Καλλιθέα.

Ως γνωστόν, η Καλλιθέα αναγνωρίστηκε ως Κοινότητα με το υπ’ αρ. 48Α/ 27-02-1925 Φ.Ε.Κ., στο οποίο δημοσιεύθηκε το Προεδρικό Διάταγμα, σύμφωνα με το οποίο αναγνωριζόταν {ο Συνοικισμός Καλλιθέα υπό το όνομα «Κοινότης Καλλιθέας» με έδραν τον ομώνυμον συνοικισμόν, αποσπώμενος του Δήμου Αθηναίων. Εις την κοινότητα Καλλιθέας ενούται και ο συνοικισμός Αγία Ελεούσα, αποσπώμενος του αυτού Δήμου Αθηναίων}, με 1ο Πρόεδρο της Κοινότητος, τον Νικόλαο Χατζόπουλο.

Από την τότε εποχή και μέχρι να φτάσουμε στο σήμερα, δυστυχώς δεν ήταν λίγα τα προβλήματα που αντιμετώπιζε στην 97χρονη ιστορία της η πόλη μας, είτε εξαιτίας δυσμενών καιρικών συνθηκών, είτε ακόμη και εξαιτίας ατελειών σε έργα.

Μια τέτοια περίπτωση, δηλαδή ύπαρξη προβλήματος που να ταλαιπωρεί τους κατοίκους της Καλλιθέας, συνέβαινε και το μακρινό 1931, με τη δημιουργία δεξαμενής για παιδικά λουτρά από το Δήμο Αθηναίων στη λεωφόρο Συγγρού, όπου εξαιτίας της, συγκεντρώνονταν ακάθαρτα νερά, τα οποία λίμναζαν πέριξ της κοίτης του Ιλισσού ποταμού, απέναντι από το νεότευκτο τότε κτήριο της Σιβιτανιδείου Δημόσιας Σχολής Τεχνών και Επαγγελμάτων, στο ύψος της αρχής της σημερινής οδού Σιβιτανίδου και προς τον Σταθμό Καλλιθέας.

Για τον λόγο αυτό, η ημερήσια εφημερίδα της εποχής «Έθνος» και συγκεκριμένα στην 5η σελίδα του φύλλου της Κυριακής 26 Ιουλίου, αναδείκνυε το συγκεκριμένο πρόβλημα, προβαίνοντας σε  εκτενέστατη αναφορά, η οποία, υπό τον ιδιαίτερα εύστοχο τίτλο: «Η παιδική δεξαμενή της λεωφόρου γεννά κινδύνους διά την Καλλιθέαν…», είχε ως εξής:

«Εις την Καλλιθέαν συμβαίνουν περίεργα πράγματα.

Ειδικώς δε τα παράδοξα αυτά έχουν επιδράμη επί της παριλισσίου πλευράς της μεγάλης αθηναϊκής συνοικίας διότι είνε Αθήνα κ’ η Καλλιθέα, παρ’ ότι αποτελεί ιδιαιτέραν από τον Δήμον Αθηναίων κοινότητα.

Τα όσα λοιπόν συμβαίνουν εις το παρά Ιλισσόν τμήμα της Καλλιθέας είνε περίεργα, λαμβανομένων υπ’ όψιν των αιτιών που τα προκαλούν.

Διότι εάν πρόκειται να δώση κανείς χαρακτηρισμόν επί της ουσίας, τότε θα έπρεπε να πη ότι την περιφέρεια αυτή την βρήκε μεγάλος μπελάς και ενέσκηψε σ’ αυτήν πληγή κακή, με αποτελέσματα πάρα πολύ δυσάρεστα και επικίνδυνα διά τους πολυπληθείς κατοίκους όλης της περιοχής.

Ιδού τι συμβαίνει:

Ξέρετε ότι ο Δήμος Αθηναίων έχει φτιάξη εις την λεωφόρον Συγγρού κοντά στο φόρο των διοδίων μία από τις δεξαμενές που κατασκευάζει διά παιδικά λουτρά.

Φυσικά ουδείς είνε δυνατόν να έχη αντίρρησιν διά την δημιουργίαν και την λειτουργίαν ενός άντρου χαράς, υγείας και πολιτισμού.

Υπό την αίρεσιν φυσικά να μη, αντιθέτως, την ωφέλειαν των μικρών παιδιών του φτωχόκοσμου που παίρνουν εκεί το μπάνιο τους, την πληρώνουν άλλοι γεροί άνθρωποι με την υγεία τους.

Διότι αυτό συμβαίνει με τους Καλλιθεάτας που τα σπίτια τους είνε κοντά στην κοίτη του Ιλισσού και αυτός είνε ο λόγος, διά τον οποίον είπα ανωτέρω πως τα αίτια της πληγής που του ενέσκηψε είνε τουλάχιστον περίεργα εκ πρώτης όψεως.

Διότι για φαντασθήτε να κάνουν λουτρά τα φτωχόπαιδα στη δεξαμενή που είνε στη λεωφόρο Συγγρού, ψηλά, σχεδόν στην αρχή της, και να τραβούν το διάβολό τους εκείνοι που κάθονται στην Καλλιθέα!.

Εν τούτοις τα πράγματα είνε απλά. Η παιδική δεξαμενή της λεωφόρου Συγγρού λειτουργεί όλη την ημέρα. Και λειτουργεί με θαλάσσιο νερό που διαρκώς ανανεούται, ούτως ώστε το υδάτινον περιεχόμενον της στέρνας να είνε καθαρόν.

Που πάει όμως το ακάθαρτο νερό που φεύγει;

Χύνεται απλούστατα μέσα εις την κοίτην του Ιλισσού, η οποία περνά ακριβώς δίπλα από τον παιδικόν κήπον με την δεξαμενήν των λουτρών.

Όταν ρίξετε όμως μιά ματιά στην κοίτη του ξηρού ποταμού θα ιδήτε ότι το νερό αυτό ακολουθεί έναν ειδικώς χαραγμένον αύλακα, ο οποίος ακολουθεί φυσικά την κατεύθυνσιν της όλης κοίτης του Ιλισσού και παίρνει κατεύθυνσιν προς την θάλασσαν.

Λίγο δε πιο πέρα είνε ένα άλλο όμοιο αυλάκι που έχει το λίγο γλυκό νερό που κατεβαίνει και που ακολουθεί επίσης τον ίδιο δρόμο.

Σας παρακαλώ τώρα να μετατεθούμε εις την Καλλιθέαν.

Εις την περιοχήν όπου την τέμνει ο Ιλισσός. Είνε ακριβώς η περιφέρεια γύρω από τον σταθμόν του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου – αλήθεια, οι κάτοικοι παρακαλούν την Εταιρείαν να πυκνώση τας εκεί σταθμεύσεις των συρμών του ΣΑΠ – η περιφέρεια που στο φόντο της έχει το επιβλητικό, ωραιότατο αποπερατούμενον δραστηρίως οικοδομικόν μεγαθήριον της Σιβιτανιδείου Σχολής τεχνών και επαγγελμάτων.

Λοιπόν. Όταν ρίξετε μιά ματιά εις το σημείον αυτό της κοίτης του Ιλισσού, μένετε κατάπληκτοι.

Καθ’ όλον το πλάτος της κοίτης υπάρχει νερό διεσπαρμένο και λιμνάζον στους λάκκους και στις εδαφικές εσοχές και ανωμαλίες. Στο κέντρο σχηματίζεται κάτι σαν κινούμενο αυλάκι.

Ως επί το πλείστον όμως όλη η έκτασις είνε γεμάτη από λιμνάζοντα και τελματώδη καταπράσινα υγρά. Οι περίοικοι – περισσότερες από 250 οικογένειες – είνε ανάστατοι.

Η περιοχή είνε όλο αναθυμιάσεις. Τα κουνούπια και οι σκνίπες που ήταν πράγματα άγνωστα τώρα έχουν εγκαταστήση ολόκληρες αποικίες εκεί. Και η συνοικία στενάζει από την βρώμα και την ακαθαρσία και ευρίσκεται υπό την σοβαρωτάτην απειλήν ασθενειών.

Οι δυστυχείς που κατοικούν στο μέρος αυτό απηυθύνθησαν ήδη εις το υπουργείον της Υγιεινής και τον πρόεδρον της Κοινότητος Καλλιθέας. (Δια τον τελευταίον μου διετύπωσαν παράπονα και σχετικώς με τους δρόμους των. Π.χ. μου ανέφεραν ότι αι οδοί Αμφιτρύωνος, Σκοπευτηρίου και Φιλαρέτου που αποτελούν τις κεντρικές αρτηρίες της περιοχής είνε εγκαταλελειμμένες στην τύχη τους και ότι ωρισμένους δρόμους τους επισκευάζει και τους επιστρώνει μέχρις ενός μόνον σημείου, διά λόγους που ανεξακριβώτως δεν δύνανται να έλθουν εις την δημοσιότητα).

Περιμένουν τώρα να γίνη κάτι και να κτυπηθή το κακό εις την ρίζαν του. Η οποία πρέπει να αναζητηθή εις το εξής γεγονός: Όπως είπαμε, το θαλάσσιο νερό  σ’ ένα ιδιαίτερο αυλάκι φεύγει από την παιδικήν δεξαμενήν της λεωφόρου Συγγρού προς την θάλασσαν.

Παραλλήλως άλλο αυλάκι με το γλυκό νερό που κατεβαίνει. Το αυλάκι αυτό – του γλυκού νερού – από την γέφυραν του Χαροκόπου αφίνει την κοίτην του Ιλισσού και τρέπεται προς τον Άγιο Ιωάννη τον Ρέντη, όπου το πηγαίνουν διά να χρησιμεύση εις το πότισμα κήπων.

Λίγο παρακάτω σταματάει και το αυλάκι του θαλασσίου νερού, που κατεσκευάσθη μέχρις εκεί προφανώς διά να μη γίνεται ανάμιξις με το χρησιμοποιούμενον γλυκό νερό.

Έτσι ακριβώς στην περιοχή της Καλλιθέας το νερό της θαλάσσης μένει χωρίς αύλακα, διαχύνεται σ’ όλη την κοίτη, γεμίζει τους λάκκους και τας ανωμαλίας του εδάφους, λιμνάζει και γίνεται η ιστορία που εξετέθη.

Το τι πρέπει να γίνη κατόπιν τούτου διά να σωθή η δύστυχη αυτή συνοικία από την βρώμα, τη δυσωδία και τις ασθένειες που την απειλούν, είνε προφανές.

Το αυλάκι να προεκταθή. Εάν δεν γίνει αυτό, που είνε τόσο μικρό και ολιγοδάπανο, από αμέλεια των αρμοδίων, υπάρχει κίνδυνος να θρηνήσωμεν ασθένειες και να καταλήξη αυτή η υπόθεσις, η εκ πρώτης απόψεως μικρά, περίεργος κι’ αστεία, εις πραγματικήν τραγωδίαν.

Να το θυμηθήτε.

Α.Μ.».

Η 5η σελίδα του φύλλου της 26-07-1931, της εφημερίδος «Έθνος».

Το δημοσίευμα συμπεριλάμβανε και την ακόλουθη φωτογραφία, με τη λεζάντα να αναγράφει: «Μία χαρακτηριστική εικών της κοίτης του Ιλισσού παρά την Καλλιθέαν – εις το βάθος της εικόνος διακρίνεται το νέον κτίριον της ‘Σιβιτανιδείου’ – με τα λιμνάζοντα ακάθαρτα ύδατα που φθάνουν εκεί από την παρά την λεωφόρον Συγγρού παιδικήν δεξαμενήν και σχηματίζουν επικινδύνους νοσογόνους εστίας».

Έτσι, λοιπόν είχε το όλο πρόβλημα το μακρινό 1931 σύμφωνα και με το προαναφερόμενο δημοσίευμα της εφημερίδος «Έθνος», από το οποίο, αν παρατηρήσετε καλύτερα, «αντλούμε» πολύ περισσότερες πληροφορίες…

Στις μέρες μας, η κοίτη του Ιλισσού ποταμού στο συγκεκριμένο σημείο, έχει πλέον καλυφθεί ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, όπως μπορείτε να δείτε, τόσο από το σχετικό ρεπορτάζ της σε έντυπη μορφή τότε εφημερίδος μας (φύλλο υπ’ αρ. 20 της Τρίτης 3 Σεπτεμβρίου 1996), όσο και από τις φωτογραφίες μέρος του πολυποίκιλου αρχείου μας, που έπονται, με τα συντριβάνια – και όχι μόνο – που υπάρχουν πλέον στον όλο χώρο.