ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ: 27 ΙΟΥΝΙΟΥ 1966
Ξεκινούσε η διαδικασία απομάκρυνσης
ΤΩΝ ΦΥΛΑΚΩΝ ΚΑΛΛΙΘΕΑΣ ΚΑΙ ΑΡΓΟΤΕΡΑ, Η ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΟΥΣ ΣΕ ΣΧΟΛΕΙΑ
ΗΤΑΝ Δευτέρα 25 Μαρτίου 1896, όταν ξεκινούσαν οι πρώτοι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες, με τόπο διεξαγωγής τους την Αθήνα.
Την τρίτη ημέρα των Αγώνων, Τετάρτη 28 Μαρτίου 1896 και ώρα 10:30 το πρωί, όπως πληροφορούμαστε και από το φύλλο της εφημερίδος «Ακρόπολις», πραγματοποιήθηκαν «τα εγκαίνια του εν Καλλιθέα Σκοπευτηρίου» και η «έναρξις αγώνων σκοποβολής».
Φύλλο «Ακρόπολις» (σελίδα 2) της 27ης Μαρτίου 1896, σε pdf μορφή.
Από την ίδια εφημερίδα και στο φύλλο της Πέμπτης 28 Μαρτίου 1896, ενημερωνόμαστε πλήρως, τόσο για τα εγκαίνια που πραγματοποιήθηκαν στο Σκοπευτήριο, όσο και για το πως ήταν το ίδιο το κτίριο, καθώς παρέχονται πάμπολλες πληροφορίες γι’ αυτό.
Συγκεκριμένα, μαθαίνουμε:
«Η τρίτη ημέρα των Ολυμπιακών αγώνων είχεν ορισθή κατά το επίσημον πρόγραμμα διά τα εγκαίνια του εν Καλλιθέα εγερθέντος Σκοπευτηρίου και την έναρξιν των αγώνων της Σκοποβολής,υπό την προεδρείαν και την άμεσον επίβλεψιν του βασιλόπαιδος Νικολάου.
Το κτίριον του Εθνικού Σκοπευτηρίου, ήτο αδύνατον να εγερθή ωραιότερον, καλλιτεχνικώτερον, ευγραμμότερον, λευκότερον. Μακρόθεν θεώμενον παρέχει εξαισίαν άποψιν διά της ωραίας αρχιτεκτονικής του, του επιβάλλοντος αλλά και κομψού όγκου του, του λευκάζοντος με τους δύο κυκλοτερείς του πύργους τους προέχοντας συμμέτρως, με τας τρεις μεγάλας κεντρικάς και υαλοφράκτους θύρας του, άνωθεν των οποίων κυματίζουν τρεις κυανόλευκοι. Το σκοπευτήριον έχει εγερθή αριστερόθεν και εις ολίγων βημάτων απόστασιν από της γραμμής του τροχιοδρόμου…
… Ένεκεν του επικρατούντος χθες την πρωίαν ψύχους, οι προσελθόντες κατά τα επίσημα εγκαίνια δεν ηριθμούντο πολλοί.
Την 10 1/2 π.μ.ακριβώς κατήλθε δι’ ειδικού τραίνου του τροχιοδρόμου η Βασίλισσα μετά της βασιλόπαιδος Μαρίας και του μεγάλου δουκός Γεωργίου Μιχαήλοβιτς, και υπό τα χειροκροτήματα των παριστασμένων, της φιλαρμονικής της Λευκάδος παιανιζούσης τον Βασιλικόν ύμνον, εισήλθον εις την ευρείαν αίθουσαν του κτιρίου του Σκοπευτηρίου, εις το αριστερόν της οποίας μέρος επεστρωμένον δια ταπήτων, είχε τοποθετηθή τράπεζα διά τον αγιασμόν, όστις επρόκειτο να ψαλή διά τα εγκαίνια του Σκοπευτηρίου…».
Φύλλο «Ακρόπολις» (σελίδα 2) της 28ης Μαρτίου 1896, σε pdf μορφή.
Σχέδιο του Σκοπευτηρίου.
Από το Λεύκωμα – Τόμο του Δήμου Καλλιθέας: «Καλλιθέα. Όψεις της Ιστορίας του Δήμου και της Πόλης» και συγκεκριμένα στη σελίδα 64 αυτού, αντλούμε τις ακόλουθες σχετικές πληροφορίες για την μετέπειτα χρήση, αλλά και τύχη του Σκοπευτηρίου Καλλιθέας: «…Μετά το τέλος των Α’ Ολυμπιακών Αγώνων το Σκοπευτήριο της Καλλιθέας χρησιμοποιήθηκε για διάφορες αθλητικές διοργανώσεις. Αργότερα χρησιμοποιήθηκε από τους συναγωνιστές του Παύλου Μελά ως χώρος εξάσκησης στη σκοποβολή.
Από το 1919 και εξής στο Σκοπευτήριο και γύρω από αυτό εγκαταστάθηκε μεγάλος αριθμός προσφύγων από τον Πόντο και τη Μικρά Ασία.
Το 1925 το κτήριο σταμάτησε να λειτουργεί ως σκοπευτήριο, ενώ η έκτασή του περιορίστηκε κατά το ήμισυ. Κατά την περίοδο 1926 – 1941 το Σκοπευτήριο στέγασε δύο δημοτικά σχολεία, καθώς και το γυμνάσιο της Καλλιθέας, ενώ κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής μετατράπηκε σε φυλακή, που διατηρήθηκε μέχρι το 1965, ενώ με ανεπανόρθωτες ζημιές κατεδαφίστηκε τον Δεκέμβριο του 1966 ύστερα και από έντονες πιέσεις των δημοτικών αρχών. Σήμερα στο χώρο του Σκοπευτηρίου έχει χτιστεί σχολικό συγκρότημα».
Παράλληλα, στο φύλλο της εφημερίδος «Ελευθερία» της Κυριακής 26 Ιουνίου 1966 (σελίδα 12), με τίτλο «Εκκενούνται αι φυλακαί της Καλλιθέας και παραδίδονται δι’ ανέγερσιν σχολείων», ενημερωνόμαστε για τα ακόλουθα: «Αρχίζει από αύριον (σημ.: σαν σήμερα 27 Ιουνίου, δηλαδή πριν από 54 ακριβώς χρόνια), η μεταφορά των κρατουμένων εις τας φυλακάς Καλλιθέας καταδίκων εις τας ανεγειρομένας νέας φυλακάς Κορυδαλλού.
Αρχικώς θα μεταφερθούν 20 κατάδικοι, υπολογίζεται δε ότι μέχρι των πρώτων ημερών του Ιουλίου θα έχουν εκκενωθή αι ως άνω φυλακαί από τους κρατουμένους εις αυτάς 120 καταδίκους.
Οι κρατούμενοι ψυχοπαθείς κατάδικοι θα μεταφερθούν εις τας φυλακάς Βούρλων του Πειραιώς.
Διά την τελευταίαν αυτήν κατηγορίαν των καταδίκων θα ανεγερθή εις το Δημόσιον Ψυχιατρείον ειδική πτέρυξ, χωρίς επιβάρρυνσιν του προϋπολογισμού.
Το κτίριον, όπου στεγάζονται σήμερον αι φυλακαί Καλλιθέας, θα αποδοθή εις τον Οργανισμόν Σχολικών Κτιρίων, εχρησιμοποιήθη δε το πρώτον ως φυλακή επί κατοχής υπό των Ιταλών.
Προηγουμένως εχρησιμοποιείτο ως Σκοπευτήριον και εν συνεχεία διά την στέγασιν σχολείων».
Φύλλο «Ελευθερία» (σελίδα 12) της 26ης Ιουνίου 1966, σε pdf μορφή.
Όψη των παλαιών Φυλακών Καλλιθέας. Αριστερά στη φωτογραφία, διακρίνεται ο Ιερός Ναός του Αγίου Νικολάου.
Από την ίδια εφημερίδα (Ελευθερία) σε μεταγενέστερες δημοσιεύσεις της εντός του 1966, και για το πρώην Σκοπευτήριο, νυν τότε Φυλακές Καλλιθέας, αντλούμε επίσης, τις ακόλουθες σχετικές πληροφορίες:
** Στο φύλλο του Σαββάτου 27 Αυγούστου 1966 (σελίδα 8) και υπό τον τίτλο: «Οι κρατούμενοι των Φυλακών Καλλιθέας μεταφέρονται», ότι: «Ο υπουργός Δημ. Τάξεως κ. Αποστολάκος, εις ανακοίνωσιν εις επιτροπήν πολιτών Καλλιθέας, η οποία τον επεσκέφθη χθες, υπέγραψεν απόφασιν διά της οποίας ενεκρίθη η διάθεσις αναλόγου δυνάμεως Χωροφυλακής, διά την μεταφοράν και φρούρησιν των ήδη κρατουμένων εις τας φυλακάς Καλλιθέας, εις το νέον κτίριον Φυλακών Κορυδαλλού.
Ο κ. υπουργός προσέθεσεν ότι τοιουτοτρόπως, καθίσταται δυνατή η άμεσος εκκένωσις των Φυλακών Καλλιθέας προκειμένου το κτίριον τούτο να χρησιμοποιηθή ως διδακτήριον ή άλλο κοινωφελές ίδρυμα».
Φύλλο «Ελευθερία» (σελίδα 8) της 27ης Αυγούστου 1966, σε pdf μορφή.
Στο φύλλο του Σαββάτου 3 Σεπτεμβρίου 1966 (σελίδα 8) και υπό τον τίτλο: «Εκκενούνται αι Φυλακαί της Καλλιθέας διά ν’ ανεγερθούν νέα Σχολικά κτίρια», μεταξύ άλλων ότι: «Κατ’ ανακοίνωσιν του υπουργού της Δικαιοσύνης κ. Κ. Στεφανάκη ήρχισεν η εκκένωσις των φυλακών Καλλιθέας, η οποία θα περατωθή σήμερον.
Οι κρατούμενοι εις αυτάς, ανερχόμενοι εις 120, θα μεταφερθούν εις τας νέας φυλακάς Κορυδαλλού.
Το κτίριον των φυλακών Καλλιθέας, θα παραδοθή εις τον Οργανισμόν Σχολικών Κτιρίων…».
Φύλλο «Ελευθερία» (σελίδα 8) της 3ης Σεπτεμβρίου 1966, σε pdf μορφή.
Η ταμπέλα της Β’ Δικαστικής Φυλακής Αθηνών, κατεβαίνει…
** Στο φύλλο της Παρασκευής 9 Σεπτεμβρίου 1966 (σελίδα 8) και υπό τον τίτλο: «Το Ψυχιατρικόν Τμήμα των Φυλακών Καλλιθέας εις τας Φυλακάς Βούρλων», ότι: «Δι’ αποφάσεως του υπουργού της Δικαιοσύνης κ. Κ. Στεφανάκη το ψυχιατρικόν παράρτημα το οποίον εστεγάζετο εις τας καταργηθείσας φυλακάς Καλλιθέας, μετεφέρθη προσωρινώς εις τας φυλακάς Βούρλων, μέχρις ότου περατωθή η ειδική πτέρυξ ψυχοπαθών εις το νέον συγκρότημα των φυλακών Κορυδαλλού».
Φύλλο «Ελευθερία» (σελίδα 8) της 9ης Σεπτεμβρίου 1966, σε pdf μορφή.
** Στο φύλλο της Κυριακής 11 Σεπτεμβρίου 1966 (σελίδα 11) και υπό τον τίτλο: «Οργανισμός Σχολικών Κτιρίων», δημοσιεύεται η ακόλουθη «Περίληψις Διακηρύξεως»:
Η δημοσιευθείσα «Περίληψις Διακηρύξεως».
** Στο φύλλο της Κυριακής 18 Σεπτεμβρίου 1966 (σελίδα 12) και υπό τον τίτλο: «Παραδίδονται αι Φυλακαί Καλλιθέας και γίνονται Σχολεία», ότι: «Την Τρίτην 10ην π.μ., θα παραδοθούν εις επίσημον τελετήν υπό του υπουργού της Δικαιοσύνης κ. Κ. Στεφανάκη εις τον υπουργόν της Παιδείας κ. Στ. Αλλαμανήν, αι κλείδες του κτιρίου της Καλλιθέας, το οποίον εχρησιμοποιείτο μέχρι πρό τινος ως φυλακαί.
Το κτίριον θα κατεδαφισθή, προκειμένου να ανεγερθή εις τον χώρον αυτού υπό του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων συγκρότημα διδακτηρίων Μέσης Εκπαιδεύσεως».
Φύλλο «Ελευθερία» (σελίδα 12) της 18ης Σεπτεμβρίου 1966, σε pdf μορφή.
** Στο φύλλο της Τετάρτης 21 Σεπτεμβρίου 1966 (σελίδα 8) και υπό τον τίτλο: «Κτιριακόν Εκπαιδευτικόν Συγκρότημα εις την θέσιν των Φυλακών Καλλιθέας», ότι: «Την πρωίαν χθες εις ειδικήν τελετήν ο γενικός γραμματεύς του υπουργείου Δικαιοσύνης κ. Αντωνόπουλος, παρέδωσεν εις τον διευθυντήν του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων κ. Παπαντελήν, τας κλείδας των πρώην φυλακών Καλλιθέας, εις το γήπεδον των οποίων θα ανεγερθούν σχολεία.
Εις την τελετήν παρίσταντο ο αντιπρόεδρος της Βουλής κ. Ι. Διαμαντόπουλος, ο δήμαρχος Καλλιθέας κ. Γάλλος και άλλοι επίσημοι.
Εις το γήπεδον των πρώην φυλακών θα ανεγερθούν Γυμνάσιον θηλέων δι’ 600 μαθητρίας και Λύκειον διά 480.
Οι προβλεπόμενοι χώροι είναι οι εξής:
Τυπικαί αίθουσαι διδασκαλίας: 15 Γυμνασίου, 12 Λυκείου.
Ειδικαί αίθουσαι διδασκαλίας και πειραμάτων φυσικής και χημείας: 3 αίθουσαι μετά παρασκευαστηρίων.
Εργαστήριον οικιακής οικονομίας: 1.
Γυμναστήρια: 2 συνεχόμεναι αίθουσαι γυμναστικής εκάστη επιφανείας 200 Μ2, ενούμεναι με πτυσσομένας θύρα, αποτελούσαι ένα ενιαίον χώρον επιφανείας 400 Μ2.
Αίθουσα συγκεντρώσεων: Προς τούτο χρησιμοποιούνται τα 3 γυμναστήρια.
Βιβλιοθήκη: 1 μεγάλη βιβλιοθήκη προς χρήσιν μαθητριών Γυμνασίου και Λυκείου.
Διοικήσεις: 2 χωρισταί Διοικήσεις διά το Γυμνάσιον και Λύκειον. Περιλαμβάνουν: Γραφεία γυμνασιάρχου, υποδιευθυντού, καθηγητών, γραμματείας.
Βοηθητικοί χώροι: Χώρος προετοιμασίας συσσιτίου.
Αποθήκη σχολείου.
Κεντρική θέρμανσις.
Εγκαταστάσεις υγιεινής: Μαθητών, καθηγητών, ντους, αποδυτήρια».
Φύλλο «Ελευθερία» (σελίδα 8) της 21ης Σεπτεμβρίου 1966, σε pdf μορφή.
Χαρακτηριστικά στιγμιότυπα από την προαναφερόμενη τελετή παράδοσης – παραλαβής των κλειδιών των πρώην φυλακών.
Να σημειώσουμε εδώ ότι στην ιστοσελίδα του Εθνικού Οπτικοακουστικού Αρχείου (www.avarchive.gr) και με κωδικό θέματος T16663, μπορείτε να δείτε, μεταξύ άλλων θεμάτων και χαρακτηριστικά στιγμιότυπα από την προαναφερόμενη τελετή, από τα τότε Επίκαιρα.
Ο θεμέλιος λίθος στο προαναφερόμενο στο παραπάνω δημοσίευμα «Κτιριακόν Εκπαιδευτικόν Συγκρότημα», τοποθετήθηκε στις 4 Ιουνίου 1969 από τον τότε αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης και υπουργό Εσωτερικών, Στυλιανό Παττακό και ως γνωστόν, τελικά απέκτησε «σάρκα και οστά».
Και πάλι στην ιστοσελίδα του Εθνικού Οπτικοακουστικού Αρχείου (www.avarchive.gr) και με κωδικό θέματος αυτή τη φορά T10830, μπορείτε να δείτε, επίσης μεταξύ άλλων θεμάτων και χαρακτηριστικά στιγμιότυπα, τόσο από την τοποθέτηση του θεμέλιου λίθου, όσο και από το πως ήταν ο όλος χώρος μπροστά από τον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου.
Σήμερα στο σχολικό συγκρότημα του Αγίου Νικολάου, καθώς δίπλα του στέκεται πάντοτε επιβλητικός ο ομώνυμος Ιερός Ναός, στεγάζονται πλέον το 10ο Γυμνάσιο και το 4ο Λύκειο Καλλιθέας.
Όψεις του σχολικού συγκροτήματος Αγίου Νικολάου σήμερα.
