ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ: 27 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 537 μ.Χ.

Τα Θυρανοίξια του Ιερού Ναού της Του Θεού Σοφίας

ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ, ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟ ΤΟΝ Α’

ΣΑΝ σήμερα στις 27 Δεκεμβρίου 537 μ.Χ., δηλαδή πριν από 1.485 ολόκληρα χρόνια, πραγματοποιήθηκαν τα μεγαλοπρεπή Θυρανοίξια του Ιερού Ναού της Του Θεού Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη (ή γνωστότερου απλά ως Ιερού Ναού Αγίας Σοφίας), από τον Αυτοκράτορα Ιουστινιανό τον Α’. 

Στο ίδιο σημείο όπου κτίστηκε ο μεγαλοπρεπής αυτός Ναός, προϋπήρχε ομώνυμος Ιερός Ναός, επί Κωνσταντίνου του Α’(επί του οποίου ξεκίνησε η κατασκευή του το 324 μ.Χ.) και επί Κωνσταντίνου του Β’ (επί του οποίου  ολοκληρώθηκε το 360 μ.Χ.) αντίστοιχα, που καταστράφηκε από μεγάλη φωτιά κατά τη Στάση του Νίκα στις 15 Ιανουαρίου του 532 μ.Χ..

Αμέσως μετά τη Στάση του Νίκα, στις 23 Φεβρουαρίου του ίδιου έτους, ο Αυτοκράτορας Ιουστινιανός ο Α‘, διατεθειμένος να ξοδέψει τεράστια χρηματικά ποσά, ανέθεσε στους μηχανικούς Ανθέμιο από τις Τράλλεις και Ισίδωρο από τη Μίλητο, να κατασκευάσουν έναν νέο μεγαλύτερο Ιερό Ναό, χρησιμοποιώντας πολύχρωμα μάρμαρα κυρίως από τα νησιά των Κυκλάδων, αλλά και ψηφιδωτά από διάφορα μέρη της Ελλάδος, καθώς και της Ιταλίας. 

Μέσα σε πέντε χρόνια, οι δύο μηχανικοί κατασκεύασαν τον Ιερό Ναό, που έως και τις ημέρες μας αποτελεί το διασημότερο και χαρακτηριστικότερο σύμβολο της Κωνσταντινούπολης.

Ο Ιερός Ναός ακολουθεί τον αρχιτεκτονικό ρυθμό της Βασιλικής με Τρούλο και αποτελεί μέγα επίτευγμα των μηχανικών του, οι οποίοι κατάφεραν να τοποθετήσουν στην τετράγωνη στέγη της Βασιλικής, τον κυκλικό τρούλο, ο οποίος μέσω τεσσάρων σφαιρικών τρούλων, καταλήγει να στηρίζεται σε 4 μεγάλους πεσσούς (κτιστούς τετράγωνους στύλους), οι οποίοι απέχουν μεταξύ τους 30 μέτρα.

Βέβαια, είκοσι χρόνια αργότερα και εξαιτίας των σεισμών του 557, ο Θόλος  κατέπεσε και ο ανιψιός του Ισιδώρου, ο Ισίδωρος ο νεότερος, κατασκεύασε τον νέο Θόλο, ο οποίος δεσπόζει έως τις μέρες μας στο ανώτερο σημείο του Ναού.

Ο Ναός έχει μήκος 78,16 μέτρα και πλάτος 71,82 μέτρα κτισμένος στη νοτιοδυτική πλευρά του πρώτου λόφου της Κωνσταντινούπολης, με κατεύθυνση νοτιοανατολικά και αποτελείται από το Αίθριο, τον έξω και  κυρίως Νάρθηκα, καθώς και τον κυρίως Ναό, ενώ οι 4εις μιναρέδες προστέθηκαν όταν έγινε μουσουλμανικό τέμενος.

Φωτογραφία του Ιερού Ναού –  παντοτινό σύμβολο για την Ορθοδοξία, που κοσμεί, ως δώρο, τα γραφεία του Συλλόγου Κωνσταντινουπολιτών.

Τα Θυρανοίξια του μεγαλοπρεπούς αυτού Ιερού Ναού, εορτάστηκαν με πολυήμερη πανήγυρη, ενώ ο Αυτοκράτορας Ιουστινιανός διέταξε να σφαγιαστούν και να διανεμηθούν στους φτωχούς, τεράστιες ποσότητες κρέατος από πρόβατα, ελάφια, χοίρους και όρνιθες, ενώ αξίζει σίγουρα να τονιστεί το γεγονός ότι για την ανοικοδόμηση του Ναού εργάστηκαν πάνω από 10.000 άτομα.

Από τα Θυρανοίξιά του, στις 27 Δεκεμβρίου του 537, έως και την Άλωση της Βασιλεύουσας το 1453, ο Ιερός Ναός της Του Θεού Σοφίας, αποτέλεσε την έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου και ο εντυπωσιακότερος και γνωστότερος Ιερός Ναός των Ορθοδόξων Χριστιανών, με εξαίρεση την περίοδο από το 1204  έως το 1261, όπου λειτούργησε ως Ρωμαιοκαθολικός.

Αμέσως μετά την Άλωση της Πόλης το 1453, ο Ιερός Ναός μετατράπηκε σε μουσουλμανικό τέμενος, ενώ το 1934, ο Μουσταφά Κεμάλ τον μετέτρεψε σε μουσείο.

Δυστυχώς, η Αγία Σοφία που έχει επιζήσει από πέντε καταρρεύσεις, από σεισμούς, αλλά και από πολέμους και σύμφωνα με το θρύλο, όταν πραγματοποιήθηκαν τα Θυρανοίξιά του, ο Αυτοκράτορας Ιουστινιανός ο Α’, εντυπωσιασμένος από το εκπληκτικό αυτό αρχιτεκτονικό  οικοδόμημα, αναφώνησε: «Δόξα τω Θεώ τω καταξιώσαντί με τοιούτον έργον επιτελέσαι. Νενίκηκά σε, Σολομών!», υποδηλώνοντας, έτσι, ότι ο Ιερός αυτός Ναός ήταν ακόμη πιο θαυμαστός από τον αντίστοιχο του Σολομώντα στα Ιεροσόλυμα, με απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας της Τουρκίας που πάρθηκε την Παρασκευή 10 Ιουλίου 2020 και υπεγράφη άμεσα από τον πρόεδρο της γείτονας χώρας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μετατράπηκε εκ νέου σε μουσουλμανικό τέμενος, γεγονός που ανάγκασε το Διοικητικό Συμβούλιο του ιστορικού Συλλόγου Κωνσταντινουπολιτών, ο οποίος από την ημέρα ίδρυσής του στις 29 Ιανουαρίου 1928, έχει την έδρα του στην πόλη μας την Καλλιθέα και συγκεκριμένα στο λαμπρό ιδιόκτητο Μέγαρό του επί της οδού Δημοσθένους 117, να εκδώσει σχετική ανακοίνωση (βλέπε εδώ), με την οποία καλούσε «επειγόντως τη διεθνή και την ελληνική κοινότητα να καταδικάσει απερίφραστα την απροκάλυπτη προσβολή αυτού του κορυφαίου συμβόλου της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας και να επιβάλλει άμεσα αυστηρές κυρώσεις κατά της Τουρκίας».

Παρά τις διεθνείς αντιδράσεις όμως στην ιταμή προσβολή αυτή του αιώνιου συμβόλου της Ορθοδοξίας, τελικά την Παρασκευή 24 Ιουλίου 2020, πραγματοποιήθηκε η πρώτη μουσουλμανική προσευχή, με τις εικόνες που πρόβαλαν σε ζωντανή μετάδοση εκατοντάδες τηλεοπτικά κανάλια, να πληγώνουν όλους τους Ορθόδοξους Χριστιανούς όπου γης…