ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ»

Διπλό αφιέρωμα στην Καλλιθέα!…

ΣΤΑ ΦΥΛΛΑ ΤΗΣ ΠΕΜΠΤΗΣ 28 ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ 29 ΙΟΥΛΙΟΥ 1938, ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ

ΜΕ ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΟ σκοπό μας να αποτελούν πάντα, τόσο η καταγραφή των σύγχρονων γεγονότων, όσο και η ανάδειξη της πλούσιας και πολυποίκιλης ιστορίας της πόλης μας, αναδημοσιεύουμε σήμερα, δύο εκπληκτικά αφιερώματα – έρευνες στα οποία προέβη η εφημερίδα «Ακρόπολις» πριν από ογδόντα πέντε (85) ολόκληρα χρόνια.

Μέσω αυτών, φίλοι αναγνώστες μπορείτε, όχι μόνο να ταξιδέψετε έστω και νοερά πίσω στον χρόνο, αλλά και να «αντλήσετε» πληθώρα πληροφοριών για το πως ήταν η αγαπημένη μας Καλλιθέα δύο έτη πριν από την έναρξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου!.

Το 1ο μέρος, λοιπόν, του εξαιρετικού εκείνου διπλού αφιερώματος της τότε προπολεμικής ημερήσιας εφημερίδας, είχε δημοσιευθεί στην 3η σελίδα του φύλλου της Πέμπτης 28 Ιουλίου 1938 και αυτούσιο είχε ως εξής:

{ΠΕΡΙΞ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

ΚΑΛΛΙΘΕΑ, ΤΟ ΠΡΟΑΣΤΙΟ ΠΟΥ ΕΞΕΛΙΧΘΗ ΑΛΜΑΤΩΔΟΣ ΣΕ ΜΙΑ ΠΟΛΗ ΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΕΝΗ ΜΕ 60.000 ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ

ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΚΩΝ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΚΑΛΛΙΘΕΑΣΜΕ ΤΗΝ ΡΑΓΔΑΙΑ ΕΞΕΛΙΞΙ ΤΗΣ. – ΕΡΓΑ ΕΞΩΡΑΪΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ. – ΔΡΟΜΟΙ, ΜΕΓΑΡΑ, ΠΑΡΚΑ, ΠΛΑΤΕΙΑΙ. – ΕΜΠΟΡΙΟΝ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ. – ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΟΣ ΟΡΓΑΜΟΣ.

1ον

Από τα παλαιά Σφαγεία έως κάτω στη θάλασσα, στις Τζιτζιφιές και από τη λεωφόρο Συγγρού έως το Ιλισσό, εκτείνεται σήμερα ο Δήμος Καλλιθέας με τις 60.000 κατοίκους του.

Είνε το μικρό αθηναϊκό προάστειο έως εδώ και λίγα χρόνια, που εξειλίχθη απότομα ραγδαία, καταπληκτικά σε μία τέλεια, συγχρονισμένη πόλι.

Το υγιεινό της κλίμα, η θέσις της, η σπουδαία συγκοινωνία της έγιναν η αιτία να επιτελεσθούν θαύματα μέσα σε ελάχιστον σχετικώς χρονικόν διάστημα. Και σήμερα η ώμορφη με όλς τις γειτονιές και τους συνοικισμούς που την αποτελούν Καλλιθέα, όχι μόνον δεν έχει τίποτε να ζηλέψη από την γειτονική της πρωτεύουσα, αλλά μπορεί να πη κανείς την συμπληρώνει στις ελλείψεις της.

Έδωσε η «Ακρόπολις» εις αρκετές συνέχειες την καλοκαιρινή ζωή των Αθηναϊκών συνοικιών, όπως επίσης και των συνοικισμών. Σήμερα είνε η σειρά των προαστείων και μεταξύ αυτών πρώτη η Καλλιθέα. Αλλά με την Καλλιθέα είνε ανάγκη να ξεφύγωμε από τα στενά όρια της κοινωνικής και νυκτερινής ζωής που έχουν τεθή σ’ αυτή την έρευνα. Θα δούμε βέβαια πως περνάει ο κόσμος εκεί το καλοκαίρι του. Προηγουμένως όμως πρέπει να γνωρίσωμε στο σύνολο την σημερινή Καλλιθέα. Και μ’ αυτόν τον τρόπο κατεβήκαμε χθες στην ώμορφη πόλι, όπου εμείναμε όλη την ημέρα.

Συνωμιλήσαμε με τον Δήμαρχο Καλλιθέας κ. Αραπάκη, τον αναπληρωτή του γεν. γραμμέως του Δήμου και γραμματέα του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Ελπ. Χατζηγεωργίου, τον δημοτικό μηχανικό κ. Νικ. Τζέν και άλλους έγκριτους Καλλιθεάτες για όλα τα ζητήματα που αφορούν την Καλλιθέα. Και έπειτα κάναμε μόνοι μας ένα περίπατο στις κεντρικώτερες αρτηρίες της, για να δούμε με τα ίδια μας τα μάτια το μέγεθος της αναδημιουργίας, που άρχισε σ’ αυτόν τον ώμορφο τόπο και συνεχίζεται πυρετώδης.

Μια πραγματική κοσμογονία συντελείται, που είνε έκδηλη στο μάτι του επισκέπτου σ’ οποιαδήποτε γωνιά της Καλλιθέας, ρίξει ένα βλέμμα. Πολυκατοικίες ένα σωρό έχουν κτισθή και καθημερινώς χτίζονται νέες, γενικώς δε εντύπωσι κάνει ο οικοδομικός οργασμός, που κυριαρχεί. Κοντεύει να μην έχη γίνει σχεδόν σπίτι με ένα πάτωμα, ενώ και καινούργια εντελώς σπίτια κάθε ημέρα ξεφυτρώνουν. Αυτή την μανία της οικοδομής την αντιλαμβάνεσθε και από τα πολλά κτηματικά γραφεία που υπάρχουν στην Καλλιθέα και στου Χαροκόπου. Κάθε καφενείο φιλοξενεί σχεδόν και από ένα τέτοιο μεσιτικό γραφείο, ενώ πολλά άλλα κρατούν ξεχωριστά διαμερίσματα. Επίσης υπάρχει αφθονία καταστημάτων, όπου πωλούνται υλικά οικοδομών και εξυπηρετούν τα σπίτια που κτίζονται.

Σήμερα η Καλλιθέα, ενώ βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της δημιουργίας της, έχει ό,τι ημπορεί κανείς να ζητήση από μιά πόλι συγχρονισμένη. Οικοδομές μεγαλοπρεπείς, δρόμους φαρδείς ασφαλτοστρωμένους, πάρκα, πλατείες, λεωφόρους, θέατρα, κινηματογράφους, κέντρα κοσμικά, ζωή κοινωνική, λέσχες, ωδεία, τα πάντα.

Είνε μιά πόλις ιμιπαραλιακή μπορεί να πη κανείς, διότι ενώ είνε πολύ κοντά στας Αθήνας, με τας οποίας την συνδέει άρτια συγκοινωνία, είνε και πολύ κοντήτερα στη θάλασσα, αφού οι Καλλιθεάτες μ’ ένα μικρό περίπατο στη λεωφόρο Θησέως, βρίσκονται στις Τζιτζιφιές.

Η οδός Θησέως είνε η πιό κεντρική αρτηρία της Καλλιθέας, που χωρίζουν τον Δήμο ακριβώς στα δύο. Ωραιότατα δενδροφυτευμένη σ’ όλο το μήκος της, έχει στη μέση τις γραμμές του τραμ, δεξιά και αριστερά θαυμάσιο ασφαλτοστρωμένο δρόμο που έχει τελειώσει κατά το πλείστον. Μένει ένα μικρό τμήμα προς τα Παλαιά Σφαγεία μέχρι της λεωφόρου Συγγρού, που σύντομα θα τελειώση και αυτό.

Μόλις προ τετραετίας – το 1934 – έγινε η Καλλιθέα Δήμος.

Αλλά μέσα σ’ αυτά τα τέσσαρα χρόνια έχει αλλάξει εντελώς όψι.

Οι δύο φωτογραφίες που συνόδευαν το 1ο μέρος του αφιερώματος, μαζί με τη λεζάντα τους.

Και θα είχαν επιτελεσθή ακόμη περισσότερα, εάν δεν υπήρχε η αδικία της απογραφής του 1928 ως προς τον πληθυσμό, διότι ανάλογα με τον πληθυσμό είνε και τα δημοτικά έξοδα. Και η απογραφή του 1928 φέρνει την Καλλιθέα με πληθυσμό 19.000 κατοίκων, ενώ εάν ενεργηθή σήμερα μία απογραφή, ο δήμαρχος είνε βέβαιος, οτι θα δώση πάνω από 60.000 κατοίκους.

Τότε θα μπορέση ο Δήμος να κινηθή μέσα σ’ ένα προϋπολογισμό άνω των 12 εκατομμυρίων και να αναπτύξη επομένως μία μεγαλύτερη δραστηριότητα εις έργα πολιτισμού, ενώ σήμερα δεν πραγματοποιεί περίσσοτερα των 8 1/2 εκατομμυρίων δραχμών έσοδα.

Παρ’ όλη όμως αυτή την οικονομική στενοχώρια, ο Δήμος έχει εκτελέσει σημαντικά έργα την τελευταία τετραετία, μεταξύ δεν αυτών σημαντικώτερο είνε ότι εις 180.000 τετραγωνικά μέτρα έφθασαν οι δρόμοι που έχουν διαρρυθμισθή και ασφαλτροστρωθή.

Επίσης, έχουν ωραιότατα διαρρυθμισθή και έγιναν πάρκα θαυμάσια η κεντρική πλατεία Καλλιθέας, η πλατεία Βασιλίσσης Σοφίας και η πλατεία Χαροκόπου, ενώ τώρα ετοιμάζονται η πλατεία Αγίας Ελεούσης και η πλατεία Τζιτζιφιών.

Το Δημαρχείο εξ άλλου είνε ένα λαμπερό κτίριο, δωρεά του στρατηγού Μαντζαγριωτάκη, το όνομα του οποίου φέρει και δρόμος όπου ευρίσκεται.

Η Καλλιθέα θα αποκτήση σύντομα πλήρες δίκτυο δημοτικού φωτισμού, καλύτερο ίσως και από αυτό που έχομε στας Αθήνας. Αυτή η ραγδαία, η απότομος επέκτασίς της, κατέστησε ανεπαρκές το παλαιό δίκτυο.

Τώρα δε έχει λήξει η σύμβασις η παλαιά και έχει υπογραφή νέα, που προβλέπει πλήρη επέκτασι και στην πιό απομακρυσμένη γειτονιά. Η διατυπώσεις όλες η σχετικές έχουν τελειώσει και το έργο υπολογίζεται, ότι θα έινε έτοιμο έως τον προσεχή Οκτώβριον.

Δύο υπόνομοι που έγιναν επίσης για τα νερά της βροχής, εστοίχισαν 1 1/2 εκατομμύριον δραχμές.

Ήδη τον Δήμο απασχολεί η εξυγίανσις των Τζιτζιφιών. Η κατεδάφισις των παραγκών, που υπήρχαν εκεί και που ασχήμιζαν την ώμορφη παραλιακή τοποθεσία, απαιτεί την άμεσον εκτέλεσι έργων εξυγιάνσεως, διότι η στάθμη είνε χαμηλότερη εκεί από τη στάθμη της θαλάσσης και με την πρώτη βροχή, πλημμυρίζει ολόκληρος η περιοχή. Είνε γνωστές άλλως τε η πλημμύρες που δημιουργούνται στην περιφέρεια. Τώρα έχει αρχίσει η επιχωμάτωσις όλου αυτού του μέρους, υπάρχει δε σκέψις να δημιουργηθή εκεί αργότερα ένα μεγάλο θαυμάσιο πάρκο. Επίσης υπάρχει σκέψις να γίνουν κολυμβητήρια στις Τζιτζιφιές, ώστε οι Καλλιθεάτες να μπορούν να παίρνουν εκεί το μπάνιο τους το καλοκαίρι, όπου μπορούν να πηγαίνουν με τα πόδια και να μην υποβάλλωνται όπως τώρα σε έξοδα συγκοινωνιακά, για να πηγαίνουν στο Παληό Φάληρο, στο Καλαμάκι και στις άλλες μακρυνές και δαπανηρές ακτές.

Κα’ αυτόν τον τρόπον δεν θα εξυγιανθή μόνο όλη αυτή η περιοχή, αλλά και θα εξωραϊσθή συγχρόνως, αφού θα μεταβληθή σ’ ένα πρώτης τάξεως καλοκαιρινό κέντρο.

Και από σχολεία είνε πλούσια η Καλλιθέα. Έχει δύο πλήρη Γυμνάσια, ένα αρρένων και ένα θηλέων και περί τα 10 Δημοτικά σχολεία, ο όλος δε αριθμός των σχολείων μαζί με τα ιδιωτικά φθάνει τα 20. Υπάρχει μόνον στενότης διδακτηρίων. Δύο μόνο δημοτικά σχολεία στηρίζονται σε ευπρεπή κτίρια και ένα τρίτο γίνεται τώρα στου Χαροκόπου, επί οικοπέδου που προσέφερε ο Δήμος.

Εκτός από αυτά τα σχολεία στην περιφέρεια της Καλλιθέας είνε και τα πολύ γνωστά ιδρύματα: η Οικοκυρική Σχολή Χαροκόπου, η Σιβιτανίδειος Σχολή και ο Οίκος των Τυφλών.

Στο Δήμο Καλλιθέας ακόμη ανήκει ο χώρος, όπου ο φαληρικός Ιππόδρομος, που δημιουργεί τόση κίνησι τις ημέρες που γίνονται κούρσες.

Το εμπόριο και η βιομηχανία ακμάζουν επίσης στην Καλλιθέα.

Οι κεντρικοί της δρόμοι: Θησέως, Σιβιτανίδου, Δήμητρος, 4ης Αυγούστου, Ι. Μεταξά, Μαντζαγριωτάκη, Ι. Δραγούμη (πρώην Ανακρέοντος) κλπ. είνε γεμάτοι από καταστήματα όλων των ειδών εφάμιλλα των Αθηναϊκών. Χαρακτηριστικό ακόμη της μεγάλης βιομηχανικής κινήσεως της Καλλιθέας είνε το γεγονός, ότι υπάρχουν 110 στην περιφέρεια  του Δήμου μικρά και μεγάλα εργοστάσια, που απασχολούν κόσμο ολόκληρο εργατών, τεχνιτών και υπαλλήλων.

Ανάγκη είνε να συνεχισθούν με γοργό ρυθμό τα οδοποιητικά έργα. Είνε αλήθεια, ότι αρκετά έως τώρα έχουν επιτελεσθή, ότι υπάρχει στενότης εις τα οικονομικά του Δήμου, ενώ αντιθέτως αι ανάγκαι οδοποιίας επολλαπλασιθάσθηκαν, με την απότομη, την τεράστια εξάπλωσι που επήρε η Καλλιθέα. Πρέπει όμως να εξοικονομηθούν οπωσδήποτε τα χρήματα που απαιτούνται για την ασφαλτρόστρωσι ωρισμένων κεντρικών οδών, όπως η οδός Δήμητρος, που δεν επιτρέπεται να μείνη πολύν καιρό ακόμη στη σημερινή αθλιότητα.

Θα τελειώσωμε αυτό το πρώτο αφιέρωμα για την Καλλιθέα, με κάτι γενικώτερα χαρακτηριστικό της αλματικής προόδου και εξελίξεως, που επήρε τα τελευταία χρόνια. Μέχρι προ ολίγων ετών προσεφέροντο πάμφθηνα τα οικόπεδα στους αγοραστάς. Σήμερα δεν προσφέρονται, γιατί απλούστατα δεν υπάρχουν.

Έχουν όλα γεμίσει από οικοδομές. Αλλά και τα ολίγα που υπάρχουν πωλούνται σε πανάκριβες τιμές. Ένα οικόπεδο, που είχε πριν λίγα χρόνια 100 δραχ. ο πήχυς, σήμερα είνε ζήτημα αν θα το βρήτε με 600. Είνε δε ιδιαιτέρως αξιοσημείωτον, ότι οικόπεδα στην κεντρική πλατεία της Καλλιθέας έφθασαν να πωλούνται προς 2.000 δραχ. τον πήχυν.

Αυτή είνε μέσα σε γενικές γραμμές η σημερινή Καλλιθέα, το μικρό προάστειο, που με την καταπληκτική εξέλιξι έγινε τόσο σύντομα μιά τέλεια πόλις συγχρονισμένη, ωργανωμένη με 60.000 κατοίκους. Θα δούμε δε αύριο πως κυλάει εκεί η ζωή αυτούς τους καλοκαιρνονούς μήνες.

Π.

ΑΥΡΙΟΝ: Η κοινωνική και κοσμική ζωή και κίνησις της Καλλιθέας. – Νυκτερινό γλέντι και περίπατος. – Λέσχες, κέντρα, κινηματογράφοι}.

Η 3η σελίδα του φύλλου της εφημερίδος «Ακρόπολις», της Πέμπτης 28 Ιουλίου 1938.

Και πράγματι, στο αμέσως επόμενο φύλλο της εφημερίδος «Ακρόπολις», αυτό της Παρασκευής 29 Ιουλίου 1938 και συγκεκριμένα στην 5η σελίδα, δημοσιεύθηκε το 2ο μέρος του αφιερώματος για την πόλη μας, το οποίο επίσης παραθέτουμε αυτούσιο παρακάτω:

{ΠΩΣ ΠΕΡΝΟΥΝ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΟΥΣ ΤΑ ΠΡΟΑΣΤΕΙΑ

Η ΚΑΛΛΙΘΕΑ ΜΕ ΤΗΝ ΖΩΗΡΗ ΚΑΙ ΕΝΤΟΝΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΚΙΝΗΣΙ

ΚΕΝΤΡΑ, ΘΕΑΜΑΤΑ, ΝΥΚΤΕΡΙΝΟ ΓΛΕΝΤΙ, ΛΕΣΧΕΣ

ΠΛΑΤΕΙΑ ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΣΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΟΔΟΣ ΣΙΒΙΤΑΝΙΔΟΥ ΤΟ ΝΥΦΟΠΑΖΑΡΟ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΘΕΑΣ. – Ο ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ ΣΤΗ ΛΕΩΦΟΡΟ ΘΗΣΕΩΣ ΑΠΟ ΤΟΥ ΧΑΡΟΚΟΠΟΥ ΕΩΣ ΤΙΣ ΤΖΙΤΖΙΦΙΕΣ. – ΩΔΕΙΟ ΚΑΙ ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΗ. – ΤΑ ΤΡΙΑ ΝΥΚΤΕΡΙΝΑ ΚΕΝΤΡΑ ΜΕ ΤΙΣ ΟΡΧΗΣΤΡΕΣ ΠΟΥ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΝΟΥΝ ΠΕΛΑΤΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ.

2ον

Έτσι εξελιγμένη η Καλλιθέα – όπως χθες την είδαμε – φτασμένη πόλις πια με πληθυσμό 60.000 κατοίκων, έχει ανάλογα ανεπτυγμένη και την κίνησί της, που γίνεται περισσότερο ζωηρή αυτούς τους καλοκαιρινούς μήνες.

Τα άφθονα κέντρα της είνε φίσκα κάθε βράδυ και οι δρόμοι οι κεντρικοί πλημμυρισμένοι από κόσμο που πηγαινοέρχεται.

Τις νύχτες η κίνησις δυναμώνει ακόμη περισσότερο, διότι οι Καλλιθεάτες είνε ξενύχτηδες και δεν πάνε σπίτια τους να κοιμηθούν αν το ρολόι δεν σημάνη δύο ή τρεις το πρωί. Τα καφενεία της λεωφόρου Θησέως διατηρούν τον κόσμο τους πολύ και μετά τα μεσάνυχτα, και το τάβλι και η τράπουλα βρίσκονται στην ημερήσια διάταξι.

Η λεωφόρος Θησέως από του Χαροκόπου έως κάτω στη θάλασσα, στις Τζιτζιφιές, είνε ο τόπος του περιπάτου των Καλλιθεατών, αλλά μόνο τις Κυριακές και τις γιορτές. Τότε μετά το σούρουπο πλημμυρίζει όλος ο δρόμος από κόσμο και το σουλάτσο μ’ όλα του τα νόστιμα επακόλουθα παίρνει και δίνει.

Κάνουν και αυτή τη διάκρισι οι Καλλιθεάτες. Έχουν άλλο πόστο περιπάτου για τις Κυριακές και τις γιορτές και άλλο για τις καθημερινές.

Τις καθημερινές πρόχειρος περίπατος είνε η οδός Σιβιτανίδου από την λεωφόρο Θησέως διά μέσου της πλατείας Βασιλίσσης Σοφίας, που την τέμνει στα δύο, ώς τη Σιβιτανίδειο σχολή και κυρίως εκεί γύρω από την πλατεία.

Εδώ είναι το νυφοπάζαρο της Καλλιθέας όπως μου ωμολόγησαν δροσερά δεσποινίδια του ώμορφου προαστείου. Μέσα εκεί στο καταπράσινο πάρκο της πλατείας πλάθονται τα καλύτερα όνειρα. Κυνηγητό άγριο μεταξύ των δύο αντιθέτων πόλων, πειράγματα έπειτα και έχει συνέχεια. Έρωτες, αισθήματα, εξομολογήσεις, ραντεβού.

Βλέπετε η Καλλιθέα δεν θέλησε να εμφανισθή ούτε στο κεφάλαιο αυτό καθυστερημένη. Εξέλιξις και εδώ, εξέλιξις, ραγδαία μάλιστα, αφού ωρίσθη ειδικός τόπος για την… συνεννόησι των δύο φύλων, το κεντρικώτερο κομμάτι του προαστείου και άσχετο από τον άλλον τόπον, την λεωφόρον Θησέως, όπου γίνεται ο συνήθης, ο οικογενειακός, ο σοβαρός ας τον πούμε περίπατος τις Κυριακές και τις άλλες γιορτές.

Στην πλατεία Βασιλίσσης Σοφίας (σημείωση: νυν πλατεία Κύπρου) είνε και μερικά από τα καλά κοσμικά κέντρα της Καλλιθέας, που συγκεντρώνουν τον καλύτερο κόσμο τα σούρουπα και τις νύκτες. Μεταξύ αυτών πρέπει να αναφέρουμε το ζαχαροπλαστείον – μπαρ «Εθνικόν» του Ι. Καραμάνη και το καφενείο «Πάνθεον» του Σερ. Δημακοπούλου. Και τα δύο αυτά κέντρα βγάζουν τα βράδυα καρέκλες και στην πλατεία, που γεμίζουν όλες από την πιο εκλεκτή πελατεία.

Η φωτογραφία που συνόδευε το 2ο μέρος του αφιερώματος, μαζί με τη λεζάντα της.

Επίσης καλά μαγαζιά είνε το ζαχαροπλαστείον «Τιτάνια» του Χρ. Νταβαντζίκου και το καφενείο «Επτάνησος» του Γιακουμίδη.

Στην οδό Θησέως εξ άλλου υπάρχουν τα καφενεία: «Πανελλήνιον» του Χρ. Παξινού, «Καλάμαι» του Ε. Τσάλτα, «Νέον» των Φιλιππάκη και Φωτοπούλου, «Συνάντησις» του Μαυρίδη, η ταβέρνα του Κ. Χαρόγιαννη κλπ.

Επίσης στου Χαροκόπου καλά κέντρα είνε το «Πάνθεον» του Καρύκα, το ζαχαροπλαστείον Κων. Κελέφα, το «Κέντρον» του Όμηρ. Κωνσταντινίδη και άλλα.

Στην κεντρική πλατεία της Καλλιθέας πολύ κοντά στο πάρκο είνε και το αριστοκρατικό ζαχαροπλαστείο του Ι. Κελέφα, όπου συγκεντρώνεται ο καλύτερος κόσμος.

Για τον νυκτερινό Καλλιθεάτικο γλέντι, που συγκεντρώνει πελάτες και από τις αθηναϊκές γειτονιές υπάρχουν στην Καλλιθέα και στου Χαροκόπου ειδικά κέντρα, ταβέρνες και μπαρ, που μένουν ανοικτά ως τις 4 το πρωί. Τέτοια κέντρα είνε το ζυθεστιατόριο Χρ. Μαυρομμάτη στην κεντρική πλατεία της Καλλιθέας, η ταβέρνα τα «Τρίκορφα» των αδελφών Πολυχρονοπούλων στην οδό Ανακρέοντος και το «Συντριβάνι» του Παν. Κατσίκη στου Χαροκόπου.

Και τα τρία αυτά κέντρα έχουν κάθε ημέρα ορχήστρα που παίζει ως τις δυό μετά τα μεσάνυχτα και δυναμώνει την ευθυμία και το κέφι που αρχίζει με ξανθή ρετσίνα ή με τις παγωμένες μπύρες και φθάνει ως το χορό.

Το ζυθεστιατόριο του κ. Μαυρομμάτη έχει ένα ωραιότατο κήπο με κληματαριές, διαθέτει δε και αίθουσα για χορό, εις τρόπον ώστε όλα αυτά το καθιστούν ιδεώδες καλοκαιρινό κέντρο.

Επίσης η ταβέρνα τα «Τρίκορφα» ανακαινίζεται τώρα ριζικώς, διαθέτει και αυτή ωραίο κήπο και γενικώς είνε ένα πρώτης τάξεως κέντρο.

Άψογο τέλος στην εμφάνισι και περιποιητικώτατον κέντρον είνε και το «Συντριβάνι» του Χαροκόπου, που συγκεντρώνει αρκετό κόσμο γλεντζέδων τις νύχτες.

Ας ρίξωμε τώρα μιά ματιά και στα θεάματα της Καλλιθέας. «Ετουάλ», «Απόλλων», «Παλλάδιον», και «Κρυστάλ» είνε οι τέσσαρες καλοκαιρινοί κινηματογράφοι της. Το «Ετουάλ» και το «Κρυστάλ» έχουν και ειδικές χειμερινές αίθουσες, εκτός δε όλων αυτών τώρα γίνεται και ένας άλλος κινηματογράφος – θαύμα αρχιτεκτονικό όπως λέγεται – που θα είνε χειμερινός και καλοκαιρινός μαζί και που θα διαθέτη τα καλύτερα μηχανήματα και γενικά όλες τις ανέσεις που απαιτεί η εποχή μας.

Από τους εν λειτουργία κινηματογράφους παλαιότερος είνε το «Ετουάλ», που κρατεί και σήμερα τα σκήπτρα και πραγματοποιεί τις μεγαλύτερες εισπράξεις.

Ωραίος επίσης είνε και ο κινηματογράφος «Απόλλων» του Χαροκόπου παρέχων κάθε άνεσι στους θεατάς με τις σύγχρονες εγκαταστάσεις του και με την ευρυχωρίαν του, αφού είνε φτιαγμένος σ’ ένα μεγάλο οικόπεδο 2.500 πήχεων.

Και οι άλλοι γενικώς οι κινηματογράφοι είνε επίσης καλό, εκλέγουν με ιδιαιτέρα επιμέλεια τα έργα, που προβάλλουν και κάνουν χρυσές δουλειές.

Τακτικά εξ άλλου κατεβαίνουν στην Καλλιθέα και δίνουν έκτακτες παραστάσεις διάφοροι Αθηναϊκοί θίασοι, όπως η Κοτοπούλη, η Ανδρεάδου, ο Αττίκ και άλλοι, που παίζουν κατά προτίμησι στο «Ετουάλ» και στο «Κρστάλ».

Τέλος θα ήταν παράλειψις αν δεν αναφέραμ στο κεφάλαιο των θεαμάτων και τον Καραγκιόζη, που έχει η Καλλιθέα ο οποίος με καραγκιοζοπαίχτη τον γνωστό Ν. Νταμαδάκη συγκεντρώνει τις νύχτες του φίλους του μπερντέ, που περνούν δυό ώρες ευχάριστες, γεμάτες γέλοια με χονδρά, αλλά νόστιμα αστεία του.

Αφήσαμε τελευταίες τις δύο Λέσχες που κοσμούν την Καλλιθέα.

Την Λέσχη Κωνσταντινουπολιτών και την Λέσχη Καλλιθέας.

Και αι δύο αναπτύσσουν μία αξιέπαινη και πολυσχιδή δράσι και συντελούν πολύ στην τόνωσι της κοινωνικής και κοσμικής ζωής και κινήσεως του προαστείου.

Η Λέσχη Κωνσταντινουπολιτών Καλλιθέας, ίδρυμα του ομωνύμου Συλλόγου του προαστείου. είνε γνωστή και εις τας Αθήνας από τας φιλανθρωπικάς και κοινωνικάς εορτάς, που έχει οργανώσει κατά καιρούς. Έχει αποκτήσει ιδιόκτητο οίκημα επί της οδού Δημοσθένους 115, διοργανώνει τακτικά διαλέξεις και τον χειμώνα συγκεντρώσεις χορευτικάς και άλλας κοσμικάς και κοινωνικάς εορτάς, διατηρεί νυκτερινάς Σχολάς, ντύνει φωτά και ορφανά παιδάκια και γενικώς πρωτοστατεί σε κάθε έργο φιλανθρωπικό και κοινωνικό.

Επίσης η άλλη «Λέσχη Καλλιθέας» είνε εγκατεστημένη σ’ ένα θαυμάσιο κτίριο στη διασταύρωση των οδών Ιφιγενείας και Εσπερίδων και έχει σκοπούς παρεμφερείς με τους σκοπούς της Λέσχης Κωνσταντινουπολιτών. Είνε όπως τιτλοφορείται «ίδρυμα Καλλιτεχνικόν, Φιλολογικόν και Κοινωνικής Προνοίας» (σημείωση: πρόκειται φυσικά για τον Σύλλογο Παλλάδιον).

Και η Λέσχη Καλλιθέας, η οποία συγωνεύθη με την «Κοινωνική Εταιρία» που υπήρχε, πρωτοστατεί σε κάθε τι καλό που γίνεται στο προάστειο, έχει εις το ενεργητικό της μιά πλούσια και γόνιμη δράσι και συνετέλεσε κατά πολύ στην τόνωσι της ζωής και της κινήσεως στο ώμορφο προάστειο, που παρουσιάζει μιά τόσο καταπληκτική και ραγδαία εξέλιξι σ’ όλους τους τομείς της ανθρώπινης δράσεως.

Σ’ όλα αυτά πρέπει να προστεθούν, ότι η Καλλιθέα έχει μιά θαυμάσια Φιλαρμονική, που παίζει τακτικά στην πλατεία Χαροκόπου, ως επίσης και παράρτημα του Εθνικού Ωδείου, πρόκειται δε συντόμως να αποκτήση και δύο κέντρα παιδικής χαράς, σαν αυτά που έγιναν στις διάφορες αθηναϊκές συνοικίες.

Όχι λοιπόν δεν έχει καμμία ανάγκη της ιδικής μας πρωτευουσιάνικης κινήσεως η Καλλιθέα. Και δεν είνε μόνο, που είνε αυτάρκης και από της πλευράς αυτής της κοινωνικής και της κοσμικής. Εμείς την έχομε ανάγκη και όχι αυτή εμάς. Διότι η Καλλιθέα τακτικά φιλοξενεί δικούς μας, που πάνε να περάσουν μιά ώμορφη βραδυά στα κέντρα της.

ΠΟΛ. ΠΑΠ.}.

Η 5η σελίδα του φύλλου της εφημερίδος «Ακρόπολις», της Παρασκευής 29 Ιουλίου 1938.

Υ.Γ.: Η φωτογραφία στην αρχική σελίδα της ηλεκτρονικής μας εφημερίδας που παραπέμπει στην παρούσα αναδημοσίευση, είναι από τον Τόμο του Δήμου Καλλιθέας: «Καλλιθέα. Όψεις της Ιστορίας του Δήμου και της Πόλης» εκδόσεως 2006