ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ

«Ένας χρόνος προσπάθειας στην Σιβιτανίδειο Σχολή»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ», ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ 30 ΙΟΥΝΙΟΥ 1930

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΟΥΜΕ σήμερα, ένα εκπληκτικό – κατά τη γνώμη μας – άρθρο – αφιέρωμα στην Σιβιτανίδειο Σχολή, το οποίο είχε πρωτοδημοσιευθεί στην εφημερίδα «Ακρόπολις» και συγκεκριμένα στην 3η σελίδα του φύλλου της Δευτέρας 30 Ιουνίου 1930, δηλαδή πριν από ενενήντα τρία (93) ακριβώς χρόνια σαν σήμερα.

Το άρθρο, από το οποίο μπορούμε να «αντλήσουμε» πληθώρα πληροφοριών, είχε ως τίτλο: «Ένας χρόνος προσπάθειας στην Σιβιτανίδειο Σχολή» και αυτούσιο, είχε ως εξής:

{Αι διαθήκαι που ευεργετούν

«Ένας χρόνος προσπάθειας στη Σιβιτανίδειο Σχολή»

Τι έγινε μέχρι τούδε εις την Επαγγελματικήν και Βιοτεχνικήν Σχολήν – Λίγη ώρα με τα χαρούμενα παιδιά των εργαστηρίων

Ας είναι ευλογημένη η ψυχή του Σιβιτανίδη. Σε εποχή που η χώρα μας πάσχει από τον άχρηστο πληθωρισμό των διπλωματών και πνίγεται εις το πέλαγος των «δεόντως ενσεσημασμένων» πιστοποιητικών περί γυμνασιακών και πανεπιστημιακών σπουδών αποτελεί όασιν και είναι σανίς σωτηρίας διά την ελληνικήν αύριον ό,τι γίνεται στο ίδρυμα της οδού Κωνσταντινουπόλεως.

Η προσπάθεια που ώρισε στην διαθήκη του ο μακαρίτης Σιβιτανίδης εκαρποφόρησεν, όσον δεν επερίμενε ίσως κανείς στο διάστημα ενός χρόνου. Ανεπτύχθη εις το μικρό αυτό σχετικώς διάστημα ένας οργασμός βιοτεχνικός στην Σιβιτανίδειο που καταπλήσσεται κανείς και αισθάνεται την ανάγκη μόλις περάσει τις ευρύχωρες αίθουσές της, όχι μόνο να ευλογήση την ψυχή του Σιβιτανίδη που με τον τίμιο ιδρώτα της ζωής του — το χρήμα του — εξησφάλισε σε πολυάριθμα πτωχόπαιδα την ζωή τους, αλλά και να σφίξη τα χέρια των εκτελεστών της ευεργετικής διαθήκης.

Επήγαμε χθες το απόγευμα εις τον πραγματικόν αυτόν ναόν της εργασίας όπου τριακόσια περίπου παιδιά από όλας  τας λαϊκάς τάξεις με κέφι και παλμό πραγματικής φιλοπονίας έχουν ριχθή με την σμίλη, με την πλάνη το κοπίδι και τον γύψο να διαμορφώσουν όγκους να κάμουν κεντήματα και ζωγραφιές στον τοίχο και να φτιάξουν το σίδερο καλλιτέχνημα.

Εις την μεγάλη σάλλα, η οποία και χρησιμεύει ως αίθουσα διαρκούς εκθέσεως βλέπει κανείς όλα τα θαύματα που έγιναν μέσα στο διάστημα του πρώτου χρόνου της λειτουργίας της σχολής. Βλέπετε αίφνης φρίζες γύψινες και σχεδιάσματα τοιχογραφίας, ψηφιδωτά και μηχανικά σχεδιαγράμματα που νομίζετε ότι δεν έγιναν από παιδιά 12-15 ετών, όπως είναι οι μαθηταί της Σιβιτανιδείου, αλλά από τεχνίτες που έχουν φάει ολόκληρη την ζωή τους στο σίδερο, στο κοπίδι και στην λάσπη.

Εκείνα δε που κάμουν όλως ιδιαιτέραν εντύπωσιν είνε τα σχέδια της «διακοσμητικής φυσιογνωσίας». Είνε ένα μάθημα που εις ολίγας σχολάς της Ευρώπης διδάσκεται και ήδη διά πρώτην φοράν εις την Ελλάδα. Καθηγητής ο ιατρός κ. Δρακουλίδης, ειδικώς σπουδάσας την ειδικότητα ταύτην εις την εν Παρισίοις Σχολήν των Καλών Τεχνών. Η ωφελιμότης του μαθήματος έγκειται εις το ότι ο μαθητής διδάσκεται την ανατομίαν του φυτού και του ζώου, ούτως ώστε να μην περιπίπτη εις λάθη επιστημονικά και κατόπιν  την εφαρμόζει με διακοσμητικήν αντίληψιν εις το σχέδιον. Κατ’ αυτόν τον τρόπον, έχοντας βάσεις γερές και  πεποίθησιν εις τα φυσιογνωστικά στοιχεία που χειρίζεται ο διακοσμητής αφήνει την δημιουργικήν φαντασίαν του ν’ αναπτυχθή εις το ανώτατον όριον. Το μάθημα αυτό αποτελεί ακόμα και την καλλιτέραν αισθητικήν διαπαιδαγώγησιν, δηλαδή την μόρφωσιν του γούστου.

Οι τριάντα διδάσκαλοι της Σχολής φαίνεται πως επήραν και αυτοί το ζήτημα της επαγγελματικής μορφώσεως των μαθητών, όχι ως υποχρέωσι που δίνει η αντιμισθία, αλλά σαν καθήκον προς την κοινωνία, η οποία τόσα περιμένει να βγουν από το Σιβιτανίδειο κληροδότημα.

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ

Συνοδός μας εις την διαδρομή στη σάλλα της εκθέσεως και εις τα εργαστήρια μας ορίζεται ένας παλαιός των αναγνωστών μας γνώριμος.  Ο φοιτητής κ. Κωνστ. Κολοκοτρώνης, ο επί κεφαλής όπως θα θυμούνται οι αναγνώσται της «Ακροπόλεως» της απεργίας των φοιτητών.

Έχει γίνει ήρεμος, νοικοκυρεμένος και τα πτωχόπαιδα που παλαίουν με δίψα να γίνουν «αριστείς» εις τα χειρωνακτικά επαγγέλματα, του έχουν γίνει λουτρό καθαρμού από την ανησυχητική αναστάτωσι που είχε πέρυσι το κεφάλι του.

— Και τι πληρώνουν αυτά τα παιδιά κ. Κολοκοτρώνη;

— Πέντε δραχμές την ημέρα χωρίς ψωμί και επτά με φαγητό και ψωμί. Μάλιστα, είναι πολλά που φέρνουν το φαγητό τους από το σπίτι τους. Και εκείνα δεν πληρώνουν τίποτε.

— Τι προσόντα απαιτούνται;

— Να έχουν βγάλει το εξατάξιο δημοτικό σχολείο. Μα όσα πάλι δεν έχουν αυτό το προσόν περνούν πρώτα εις την προπαρασκευαστική σχολή και τον άλλο χρόνο περνούν στις τακτικές σχολές.

Και δίνει ακόμη τις ακόλουθες χρήσιμες πληροφορίες. Η όλη φοίτησις είναι τριετής. Στο πρώτο εξάμηνο της φοιτήσεως των οι νεοεγγραφόμενοι, που έχουν τ’ απολυτήριο του εξαταξίου, διδάσκονται και επιχειρούν ν’ αποδώσουν διακοσμητικήν, λιθοδομικήν, μηχανουργικήν, ηλεκτροτεχνικήν τοιχογραφίαν κλπ. Κατά το τέλος του εξαμήνου  σύμφωνα με την προτίμησιν που θα δείξη κάθε μαθητής τοποθετείται εις την ανάλογον σχολήν. Επί του παρόντος και δι’ έλλειψιν αρκετού χώρου λειτουργούν τρεις σχολαί: 1) Η των διακοσμητικών επαγγελμάτων μ’ επί κεφαλής τον κ. Α. Λουκίδην. 2) Η των Δομικών επαγγελμάτων και επιπλοποιίας μ’ επί κεφαλής τον κ. Δ. Ραυτόπουλον και 3) Η των μηχανουργικών επαγγελμάτων και της ηλεκτροτεχνίας μ’ επί κεφαλής τον κ. Δ. Σουρήν. Γενικός διευθυντής της σχολής είναι ο κ. Α. Ηλιάδης, θεωρούμενος κατά γενικήν ομολογίαν ως αυθεντία διοργανωτικού πνεύματος.

Οι μαθηταί της Σιβιτανιδείου, χωρίς να πληρώσουν ούτε μία δεκάρα για τις μπλούζες που φορούν, τα εργαλεία και τα υλικά που μεταχειρίζονται, απασχολούνται την εβδομάδα με 48 ωρών επαγγελματική θεωρία, 24 ωρών εις τα εργαστήρια, 14 ωρών εις ειδικά μαθήματα και 10 ωρών γενικά μαθήματα.

ΕΙΣ ΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ

Μετά τας χρησίμους αυτάς πληροφορίας κάμουμε την επίσκεψί μας εις τα εργαστήρια. Οι μικροί μαθηταί με τις ολοκάθαρες μπλούζες των δεν στρέφουν καν το κεφάλι να μας ιδούν καθώς μπαίνουμε στα διαμερίσματά τους.

Είναι χάρμα οφθαλμών οι πιτσιρίκοι αυτοί που έχουν ανέβη ψηλά στις σκαλωσιές και κάνουν χίλια ωραία σχέδια επάνω στα ταβάνια. Εις το εργαστήριο των Μηχανουργικών το χαρούμενο μουρμουρητό των παιδιών, κομπανιάρει το τραγούδι που κάνει το λιμάρισμα του ατσαλιού  επάνω στας τροχαλίας.

Ο συνοδός μας σπεύδει να μας πληροφόρησε:

— Όλη αυτή η μηχανική εγκατάστασι, που βλέπετε εδώ την έκαμαν οι ίδιοι οι μαθηταί. Αυτοί συναρμολόγησαν τα κομμάτια και έχουμε απ’ αυτή την κίνησι του εργοστασίου των.

Εις την αίθουσαν των ηλεκτροτεχνιτών ο κ. Κολοκοτρώνης μας πληροφορεί επίσης ότι μία ολόκληρή των ηλεκτρομηχανή την κατεσκεύασαν και την συνηρμολόγησαν οι μαθηταί, με υλικά που τους έδωκε η σχολή.

Εις το διαμέρισμα της πλαστικής βλέπουμε έκπληκτοι δύο νοστιμότατα κοριτσόπουλα να αγωνίζωνται επάνω σε μικρά πλαίσια. Η μία έφτιαχνε ένα κόσμημα με πηλό και η άλλη ψηφιδωτό.

Τα καλούμε κοντά μας και έρχονται με ελαφρό κοκκίνισμα τα μάγουλα. Την μία την λένε Κική Κατσώνη και την άλλη Πολυξένη Μπρίλλη.

— Πως σας ήρθε η ιδέα κορίτσια να γίνεται διακοσμήτριες;

Απαντά η Κική εξ’ ονόματος και της συναδέλφου της προφανώς:

— Μας άρεσε το σχέδιο και η πλαστική. Εκεί που θα γινόμαστε μοδίστρες, καλλίτερα ο πηλός! Το επάγγελμα αυτό δίνει περισσότερα.

Δεν υπήρχε ανάγκη για περισσότερες εξηγήσεις. Η μικρούλα εργάτις και μαθήτρια μας είχε δώσει όλην την βεβαιότητα για ένα καλλίτερο ελληνικό αύριον}.

Μάλιστα, το αφιέρωμα συνοδεύονταν από την κάτωθι φωτογραφία (με αυτούσια τη λεζάντα).

Η 3η σελίδα της εφημερίδος «Ακρόπολις», της Δευτέρας 30 Ιουνίου 1930.

Υ.Γ.: Πηγή άντλησης της σελίδας από την εφημερίδα «Ακρόπολις», αποτελεί η Βιβλιοθήκη της Βουλής, τους υπαλλήλους της οποίας ευχαριστούμε θερμά για το σπουδαίο έργο που επιτελούν για τη διάσωση και αξιοποίηση των κάθε λογής παλαιών εντύπων.