ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ
«Η Ελληνική Πρεσβεία Αγκύρας στεγάζεται εις ένα Σταύλον!»
ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΠΑΤΡΙΣ», ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 5ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1930
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ, ή καλύτερα «εξερευνώντας» παλαιές προπολεμικές εφημερίδες που είναι διαθέσιμες στο διαδίκτυο, «αλιεύσαμε» ένα δημοσίευμα στο υπ’ αριθμόν 919 φύλλο της ημερήσιας εφημερίδος «Πατρίς», το οποίο δημοσιεύθηκε σαν σήμερα πριν από ενενήντα δύο (92) ολόκληρα χρόνια, την Κυριακή 5 Οκτωβρίου 1930 και αν μη τι άλλο, μας προξένησε μεγάλη εντύπωση (!!!).
Η 3η σελίδα της εφημερίδος «Πατρίς», φύλλο Κυριακής 5 Οκτωβρίου 1930.
Το δημοσίευμα το υπέγραφε κυριολεκτικά ο άγνωστος «Χ», κάλυπτε σχεδόν ολόκληρη την 3η σελίδα του φύλλου της εφημερίδος, είχε ως «καπέλο»: «Η νέα Τουρκία», τίτλο: «Η Ελληνική Πρεσβεία Αγκύρας στεγάζεται εις ένα Σταύλον!», υπότιτλο: «Πως εργάζονται οι ξένοι εις την τουρκικήν πρωτεύουσαν – Κοσμική και Κοινωνική ζωή – Ο μοναδικός Κινηματογράφος – Τα χάλια της Ελληνικής Πρεσβείας – Το κτίριον είναι απεριγράπτου αθλιότητος – Ανάμεσα από τα σοκάκια της Άγκυρας» και αυτούσιο είχε ως ακολούθως:
{ΑΓΚΥΡΑ, Σεπτέμβριος . – Ξένοι εις την Άγκυραν ελάχιστοι υπάρχουν, ολόκληρος δε η Ευρωπαϊκή κοινωνία αποτελείται από διπλωματικόν σώμα. Εκτός όμως του διπλωματικού σώματος υπάρχει και μικρός αριθμός ξένων αποτελούντων ούτως ειπείν τον κινητόν πληθυσμόν. Είνε οι θηρεύοντες επιχειρήσεις, προμηθείας, εργολαβίας κλπ.
Η τύχη όμως των ανθρώπων αυτών ουδόλως είνε αξιοζήλευτος καθότι η Τουρκική Κυβέρνησις τους βλέπει με λίαν ύποπτον ύφος. Κινούνται μεν ελευθέρως, αλλ’ επιτηρούνται μετά μεγίστης καχυποψίας. Η Τουρκία δεν θέλει, και δικαίως, να περιέλθη και πάλιν εις τας χείρας των διαφόρων καρχαριών της Δύσεως, Γερμανοί, Ιταλοί, Γάλλοι, Αμερικανοί κλπ. έρχονται τακτικά εις την Άγκυραν επιδειώκοντες διαφόρους επιχειρήσεις άλλοι μεν εξ αυτών αντιλαμβάνονται αμέσως την κατάστασιν και αναχωρούν άπρακτοι, άλλοι πάλιν, οι μάλλον επίμονοι, παραμένουν επί μήνας, τρέχουν, μοχθούν, σχεδιάζουν και εν τέλει και αυτοί αναχωρούν άπρακτοι.
Σήμερον το φλέγον ζήτημα είνε το της υδρεύσεως, διότι η Άγκυρα στερείται ύδατος φαίνεται ότι κάπου εις απόστασιν 25 ή 30 χιλιομέτρων υπάρχει μία λίμνη, τα ύδατα της οποίας θέλουν να διοχετεύσουν εδώ. Διά το έργον αυτό ήλθον αλληλοδιαδόχως αντιπρόσωποι όλων των Εταιριών της οικουμένης, ήλθεν και η Γιούλεν, ήτις όμως με το πρακτικόν της αμερικανικόν πνεύμα αντελήφθη εγκαίρως τα βρώμικα και απήλθεν αμέσως. Γερμανοί όμως και Ιταλοί παρέμειναν. Εγένετο διαγωνισμός και εκέρδισαν οι Ιταλοί, αλλ’ υπό το πρώτον τυχόν πρόσχημα ο διαγωνισμός ηκυρώθη.
Φαίνεται μάλλον διότι η ιταλική διείσδυσις δεν χαίρει συμπαθειών και ιδού πάλιν νέαι μελέται. Τα έργα της υδρεύσεως προϋπελογίσθησαν εις 80.000.000 δρ. ήδη όμως αφού Ιταλοί και Γερμανοί παρέμειναν εδώ επί δέκα και πλέον μήνας, οι Τούρκοι ήλλαξαν γνώμην, τα μεγάλα έργα εματαιώθησαν και περιορίζονται νυν εις την εκτέλεσιν συμπληρωματικών τινών έργων αξίας μόλις 4.000.000 δρ.
Αποτέλεσμα: τρεχάματα διπλωματών, προσπάθειαι, συνεντεύξεις μετά βουλευτών, πολιτικά μέσα, αλλά τα πάντα μάταια. Οι Τούρκοι δεν πτοούνται από επεμβάσεις, είνε προσεκτικοί επιφυλακτικοί, ξεύρουν καλά τι ζητούν και κάμνουν εν τάξει τη δουλειά τους.
Απόδειξις: ό,τι και εάν εγένετο μέχρι τούδε καλώς λειτουργεί, ο ηλεκτροφωτισμός Πόλεως και Αγκύρας, οι τροχιόδρομοι της Πόλεως, τα τηλέφωνα, οι σιδηρόδρομοι, νέοι και παλαιοί κλπ. Βεβαίως και εδώ λιπαίνεται η μηχανή, αλλά ταυτοχρόνως γίνεται εργασία σοβαρά. Ενώ παρ ημίν;…
Η κοινωνική κίνησις
Πέριξ, λοιπόν, του διπλωματικού σώματος και του κινητού αυτού μικρού ξένου πληθυσμού περιορίζεται ολόκληρος η κοινωνική και κοσμική κίνησις της Άγκυρας.
Κατ’ αυτήν όμως την εποχήν ότε το διπλωματικόν σώμα ευρίσκεται in corpore εις τας όχθας του Βοσπόρου, απολαμβάνον τα θέλγητρα της φύσεως και της ευρυτέρας κοσμικής κινήσεως, εργαζόμενον ζωηρός και δραστηρίως εις διπλωματικά… garden parkies, μπριτζ και γεύματα, ή διασχίζον πολλάκις τον Βόσπορον κολυμβώντας, η Άγκυρα από κοσμικής απόψεως είνε νεκρά, απολύτως νεκρά, εις τρόπον ώστε ο ατυχής ξένος όστις κακή τη μοίρα ευρίσκεται εδώ να περιορίζη αναγκαστικώς όλην την διασκέδασίν του εις μίαν ατέρμονα ανάγνωσιν εντός των θαυμασίων πλην κενών ανθρώπων αιθουσών του όντως μοδέρνου ξενοδοχείου «Άγκαρα Παλάς».
Υπάρχει και εις κινηματογράφος στεγαζόμενος προφανώς τέως σταύλον υπάρχουν και νεώτερα κινηματοθέατρα πλην δεν λειτουργούν ελλείψει επιχειρηματιών και θεατών. Ο μόνος λοιπόν υπάρχων κινηματογράφος ομιλών και ηχητικός λειτουργεί καθημερινώς.
Το θέαμα είνε άκρως ενδιαφέρον τόσον επί της οθόνης όσον και εντός της αιθούσης. Των κινηματογραφικών παραστάσεων προηγούνται μερικά νούμερα, εφάμιλλα εκείνων των υπογείων παραδείσων της ημετέρας οδού Αθηνάς. Αι ταινίαι καλαί, σύγχρονοι, τας παραστάσεις παρακολουθεί το νοήμον κοινόν με επιφωνήματα, χειροκρότηματα, θαυμασμούς και γελώτας εις τα πλέον τραγικά σημεία. Η αίθουσα εξόχως αρωματισμένη…
Μετά την παράστασιν ο κόσμος, βουλευταί, ξένοι και εγχώριοι, καταφεύγει εις το παραπλεύρως ευρισκόμενον μπαρ, ονόματι «Ταμπαρίν», διάκοσμος με χάρτινα λουλούδια, όστις συμπληρούται με μερικά ουγγρικά και ισπανικά ναυάγια.
Φαίνεται ότι οι εγχώριοι εντός αυτού του περιβάλλοντος ένθα μία λεμονάδα τιμάται 150 δρ. και ένα γλέντι με οινοπνευματώδη ποτά κατά τα λέγειν των γευσάντων, κοστίζει 150 λίρες Τουρκίας κατ’ άτομον, διασκεδάζουν αρκετά καλά…
Την νύκτα…
Κατά την δύσιν του ηλίου, ακριβώς όταν αρχίζη η ζωή εις τας Αθήνας, εδώ παύει πάσα κίνησις. Οι δρόμοι ερημούνται, ο κόσμος εξαφανίζεται και μένει διά τον ξένον ως μόνη όασις, ως μόνη σανίς σωτηρίας το ξενοδοχείον ένθα εν ηλεκτρικόν γραμμόφωνον ρίπτει ολίγην ζωήν μεταξύ των δέκα ή δεκαπέντε ανθρώπων.
Αλλά τι βραδέως παρέρχεται ο χρόνος και με πόσην βραδύτητα διεξάγονται εδώ αι εργασίαι, με τον ραχατισμόν όστις επικρατεί παρά τοις επισήμοις. Η διαμονή εδώ μετά παρέλευσιν μίας και μόνον εβδομάδος καθίσταται ουχί μόνον βαρετή, αλλά και απελπιστικώς μονότονος.
Τοπικόν χρώμα δεν υφίσταται πλέον, διότι εκτός του φεσιού και του φερετζέ κατηργήθη και το σαρίκι και αυτός ο μιναρές. Εις την Άγκυραν την σημερινήν πρωτεύουσαν της Τουρκίας υπάρχουν μόνο τρία ή τέσσαρα τζαμιά εις την παλαιάν πόλιν. Η μανία του εκμοδερνισμού κατεδίκασε εις θάνατον και το τελευταίον ίχνος της παλαιάς Τουρκίας του μιναρέ.
Τον χειμώνα η κατάστασις αλλάζει μορφήν, διότι με την ενταύθα παρουσίαν του διπλωματικού σώματος αποκτά η Άγκυρα κοινωνικήν κίνησιν και ζωήν. Και αυτό το «Άγκαρα Παλάς» αρχίζει από τον Οκτώβριον άπαξ της εβδομάδος The dancants ανοίγει δε και το θαυμάσιο καμπαρέ του διά την συντήρησιν του οποίου δαπανώνται άφθονα χρήματα.
Αι Πρεσβείαι εις τα θαυμάσια μέγαρά των δίδουν δεξιώσεις και φαίνεται ότι το διπλωματικόν σώμα καλώς διασκεδάζει με χορούς, χαρτιά και συγκεντρώσεις.
Η Ελληνική Πρεσβεία
Τα μέγαρα των πρεσβειών, όλα, εκτός ενός, ευρίσκονται εις την νέαν πόλιν. Όλα τα Κράτη και πάλιν εκτός ενός, έχουν ιδιόκτητα θαυμάσια μέγαρα, πραγματικά παλάτια, διά τα οποία εδαπαναθήσαν πολλά εκατομμύρια. Το ωραιότερο πρεσβευτικόν μέγαρον είνε το της Σοβιετικής Πρεσβείας εις τον μεγάλον δρόμον τον άγοντα προς τον λόφον του Τσαν Καγιά, ένθα το ανάκτορον του Γαζή.
Η γερμανική πρεσβεία εντός θαυμασίου κήπου έχει τέσσαρα μέγαρα, η γαλλική δύο, η πολωνική θαυμάσιον ανάκτορον ιδιαιτέρου ρυθμού. Έχουν μέγαρα πρεσβευτικά ωραία, ευρύχωρα, πολυτελή όλα τα Βαλκανικά Κράτη εκτός ενός, ως επίσης και το Αφγανιστάν, η Ιαπωνία, το Ιράκ κλπ.
Τώρα θα διερωτάται ο αναγνώστης τι μέγαρον να έχη άραγε η Ελλάς διά την οποίαν η Πρεσβεία της Αγκύρας τοιαύτην έχει πολιτικήν σημασίαν ώστε να θεωρήται ως το πρώτον διπλωματικόν πόστο της Ελλάδος; Μάλιστα η Ελλάς έχει θαυμάσιον μέγαρον, αλλ’ εν… σχεδίω.
Ο νυν πρέσβης της Ελλάδος εν Αγκύρα διά μακράς εκθέσεώς του εζήτησε σχετικήν πίστωσιν η απάντησις ήλθεν αμέσως, διαβιβάζετο ήγουν λακωνικόν έγγραφον του Γενικού Λογιστηρίου διά του οποίου εγνωστοποιείτο ότι η μόνη υπάρχουσα πίστωσις ήτο εκ δραχμών τριακοσίων.
Τώρα που στεγάζεται η Πρεσβεία; εζητήσαμεν να το διαπιστώσωμεν ιδίοις όμμασι. Εν αυτοκίνητο ταξί ανέλαβε να μας μεταφέρη εις το μέγαρον της Ελληνικής Πρεσβείας Αγκύρας.
Ανερχόμεθα με ασθμαίνουσαν την μηχανήν τα φοβερά της παλαιάς πόλεως καλδερίμια, διερχόμεθα διά διαφόρων στενών και ανηφορικών δρομίσκων. Το αυτοκίνητο σταματά, επειδή όμως δε φαίνεται πουθενά κανέν μέγαρον προσπαθούμεν διά νευμάτων να μάθωμεν εάν πρόκειται περί αβαρίας της μηχανής. Ο σωφέρ μας απαντά απαθέστατα «μπουρδά Γιουνάν Σαφαρετί» ήγουν εδώ είνε η Ελληνική Πρεσβεία, δεικνύων ταυτοχρόνως μίαν θύραν προφανώς ενός σταύλου.
Δύο υψηλοί μανδρότοιχοι, μία διπλή ξύλινη πόρτα σ’ ένα στενό τούρκικο σοκάκι, άνευ ουδενός διακριτικού, ιδού η είσοδος της Ελληνικής Πρεσβείας εν Αγκύρα. Κρούομεν την μεγαλοπρεπή αυτήν του σταύλου είσοδον με την κρυφήν ελπίδα ότι ίσως να πρόκειται περί λάθους. Φεύ! εις κλητήρ με τα ελληνικά εθνόσημα εις το περιλαίμιον, αλλά με στολήν προ καιρού απολέσασαν το αρχικόν της χρώμα, ανοίγει. Δύο σκύλοι ρυπαροί και αυτοί αρχίζουν να υλακτούν.
Εντός μία μάνδρα με μερικά δένδρα και πολλά αγκάθια, εν είδος γκαράζ με μίαν ψάθινην καρέκλα με τρία πόδια και εις το βάθος εν παμπάλαιον ξύλινον μαύρον κονάκιον, παράθυρα με σπασμένα τζάμια. Εις θυρεός όστις αποτελεί πραγματικόν αίσχος διά το Έθνος κρέμεται εκ μίας δήθεν βεράντας κατασκευασμένος ασφαλώς διά της συνδέσεως τριών ή τεσσάρων ξύλων κάποιας γειτονικής μπουγάδας, και ώ της ειρωνίας, εμπρός εις την διπλήν χαλασμένην πέτρινην κλίμακα ίστανται μεγαλοπρεπώς δύο παλαιοί… πυγμαίοι μαρμάρινοι λέοντες.
Ιδού άνευ και της παραμικροτέρας υπερβολής η εξωτερική εμφάνισις του μεγάρου της Ελληνικής Πρεσβείας. Ο κλητήρ μας ανοίγει την εσωτερικήν θύραν. Μία μικρά ξύλινη πορτούλα, εις διάδρομος στενός και σκοτεινός. Εισερχόμεθα, προχωρούμε. Αίφνης πετρίτρομος ο προπορευόμενος φίλος μας υποχωρεί. Ο κλητήρ μας καθησυχάζει. Απλούστατα το πόδι του φίλου μας εισεχώρησεν εις το χάλασμα του δαπέδου.
Δεξιά εν μεγάλο χαμηλοτάβανο δωμάτιον, με δάπεδον σαπισμένο, ταβάνι ξύλινο, τζάμια σπασμένα είνε τα γραφεία της Πρεσβείας εκεί μέσα υπάρχουν δύο γραφεία το εν του δραστηριωτάτου κ. Συμβούλου και του κ. Γραμματέως, ένα ντιβάνι γεμάτο κορέους και εν χρηματοκιβώτιον, το οποίο διά να εισαχθή εχρειάσθη να κρημνισθή ο εξωτερικός τοίχος διότι το δάπεδον του διαδρόμου δεν ήτο δυνατόν ν’ ανθέξη εις το βάρος.
Ο άνω όροφος προορίζεται διά την κατοικίαν και το γραφείον του κ. Πρεσβευτού. Τα αυτά χάλια πλην με την διαφοράν ότι μία θαυμασία προσπάθεια του ζεύγους Πολυχρονιάδη κατώρθωσε να προσδώση εις το ξύλινον αυτό και ρυπαρόν ερείπιον όψιν συμπαθή. Το γυναικείον και φιλόκαλο χέρι της κυρίας Πρεσβευτού κατώρθωσε να καλύψη του χρόνου τα χαλάσματα…
Όταν εντός του πρώτου δεκαπενθημέρου του Οκτωβρίου ο κ. Πρωθυπουργός και ο κ. επί των Εξωτερικών υπουργός θ’ ανέρχωνται την κλίμακα της Ελληνικής Πρεσβείας Αγκύρας και θα εισέρχωνται εις τον στενόν και σκοτεινόν διάδρομον αυτής, ασφαλώς δεν θα είνε ο κ. Πρέσβυς όστις εξ εντροπής θα ερυθριάση, αλλ’ οι αρχηγοί του Κράτους, οίτινες κατεδίκασαν αυτόν να εργάζεται εντός ενός σταύλου.
Χ}.
Μάλιστα, το σχετικό δημοσίευμα συνοδεύονταν από τις ακόλουθες δύο φωτογραφίες (η μία δίπλα στην άλλη), μαζί με λεζάντα σ’ αυτές:
Υ.Γ.: Πηγή της αναδημοσίευσης, αποτελεί το ψηφιακό αρχείο της Βιβλιοθήκης της Βουλής.
